Tüketimde ağırlık gıdadan kiraya geçti
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 yılına ilişkin Hanehalkı Tüketim Harcaması araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Buna göre, geçen yıl hanehalkı bütçesinden en fazla pay konut ve kira harcamalarına ayrıldı. 2022’de en fazla paya gıda ve alkolsüz içecekler sahip olmuştu.
TÜİK verilerine göre, geçen yıl Türkiye genelinde hanehalklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 23,9 ile konut ve kira harcamaları alırken, ulaştırma harcamaları yüzde 21,9 ile ikinci, gıda ve alkolsüz içecek harcamaları da yüzde 20,6 üçüncü oldu.
Harcama ikiye katlandı
Aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 24 bin 383 TL ve eşdeğer fert başına 12 bin 521 TL olarak tahmin edildi. 2022’de aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 12 bin 159 TL ve eşdeğer fert başına 6 bin 259 TL olmuştu. Böylece genel enflasyonun yüzde 64,77 olduğu 2023’te hanehalkının tüketim harcaması yüzde 99,71 arttı.
Öte yandan aylık harcama, hanehalkı sorumlusunun erkek olduğu hanelerde 25 bin 842 TL, kadın olduğu hanelerde ise 20 bin 434 TL oldu.
Tek kişilik hanelerde harcamanın üçte biri kira
Hanehalkı büyüklüğüne göre tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında tek kişilik hanehalkları, konut ve kira harcamalarına yüzde 31,8, ulaştırma harcamalarına yüzde 18,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 16,3 pay ayırdı.
Hanehalkı büyüklüğü 7 ve daha fazla kişi olan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 30,2, konut ve kira harcamalarına yüzde 19,9 ve ulaştırma harcamalarına yüzde 14,9 pay ayırdı.
Yüksek gelirli ulaştırmaya düşük gelirli gıdaya harcadı
Gelire göre sıralı yüzde 20’lik gruplar itibarıyla tüketim harcamalarının 2023 yılındaki dağılımına bakıldığında en düşük gelir grubu olan birinci yüzde 20’lik grupta yer alan hanehalkları, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 36,6, konut ve kira harcamalarına yüzde 29,2, ulaştırma harcamalarına yüzde 8,8 ve mobilya ve ev eşyası harcamalarına yüzde 5,4 pay ayırdı.
En yüksek gelir grubu olan beşinci yüzde 20’lik grupta yer alan hanehalkları ise, ulaştırma harcamalarına yüzde 28,3, konut ve kira harcamalarına yüzde 21, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 14,5 ve lokantalar ve konaklama hizmetleri harcamalarına yüzde 6,9 pay ayırdı.
Gelir kaynağına göre harcama
Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hanehalkları ulaştırma harcamalarına yüzde 22,8, konut ve kira harcamalarına yüzde 22,2 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 18,9 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları ulaştırma harcamalarına yüzde 27,3, konut ve kira harcamalarına yüzde 19,7 ve gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına yüzde 19,5 pay ayırdı.
